Tổng Bí thư với yêu cầu 'cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy'

Tổng Bí thư lưu ý, thời điểm 100 năm đất nước dưới sự lãnh đạo Đảng và 100 năm thành lập nước không còn xa, để đạt được các mục tiêu chiến lược, không chỉ đòi hỏi những nỗ lực phi thường, những cố gắng vượt bậc, mà còn không cho phép chậm trễ, lơi lỏng, thiếu chính xác, thiếu đồng bộ, thiếu nhịp nhàng trên từng bước đi. Muốn vậy, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, cần khẩn trương thực hiện “cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy” của hệ thống chính trị.

Trong đó, cần xây dựng và tổ chức thực hiện trong toàn hệ thống chính trị mô hình tổng thể tổ chức bộ máy hệ thống chính trị Việt Nam đáp ứng những yêu cầu, nhiệm vụ trong giai đoạn cách mạng mới. Đồng thời, tập trung tổng kết 7 năm thực hiện Nghị quyết số 18 Hội nghị lần thứ 6, Ban Chấp hành Trung ương khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”. Từ đó đề xuất, kiến nghị với Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương về đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị.

Nhiệm vụ khác được Tổng Bí thư nhấn mạnh là cần tập trung hoàn thiện thể chế theo tinh thần “vừa chạy vừa xếp hàng” để nhanh chóng đưa chủ trương của Đảng đi vào thực tiễn cuộc sống. Tập trung hoàn thiện pháp luật về tổ chức, hoạt động, gắn với tinh thần đẩy mạnh phân cấp, phân quyền với phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”. Trung ương, Chính phủ, Quốc hội tăng cường hoàn thiện thể chế, giữ vai trò kiến tạo và tăng cường kiểm tra, giám sát, cải cách tối đa thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cao nhất cho người dân và doanh nghiệp.

Cùng với đó, Tổng Bí thư Tô Lâm cũng khẳng định, phải gắn tinh gọn tổ chức bộ máy với cơ cấu lại đội ngũ cán bộ đủ phẩm chất, năng lực ngang tầm nhiệm vụ, biên chế hợp lý, chuẩn hóa chức danh.

“Đổi mới mạnh mẽ công tác tuyển dụng, đào tạo, đề bạt, bổ nhiệm, luân chuyển, điều động, đánh giá cán bộ theo hướng thực chất, vì việc tìm người, trên cơ sở sản phẩm cụ thể đo đếm được, không có vùng cấm, không có ngoại lệ trong đánh giá cán bộ. Có cơ chế hữu hiệu sàng lọc, đưa ra khỏi vị trí công tác đối với những người không đủ phẩm chất, năng lực, uy tín và sử dụng đối với người có năng lực nổi trội”, Tổng Bí thư nhấn mạnh.

Chưa nước nào nhiều xã, huyện, tỉnh như Việt Nam

Chia sẻ vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nói, trên thế giới, chưa có nước nào có đơn vị hành chính cấp huyện, xã nhiều như Việt Nam, kể cả cấp tỉnh cũng vậy. Vì thế, cũng chưa có đất nước nào mà chi thường xuyên cho tổ chức bộ máy và con người lớn như Việt Nam.

Nhắc lại tinh thần của Tổng Bí thư về sắp xếp tổ chức bộ máy, trong đó có cả hệ thống hành chính Nhà nước, cả cơ quan Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị xã hội, các cơ quan Đảng, đặc biệt các đơn vị hành chính, bà Phạm Thị Thanh Trà cho rằng, các cấp, các ngành cần “tinh thần sẵn sàng”, chứ không chỉ sắp xếp đơn vị cấp huyện, cấp xã.

Nói về chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, xã, Bộ trưởng Nội vụ đánh giá, đây là một chủ trương lớn, nhưng cũng "khó khăn, phức tạp và nhạy cảm". Trong tổng số 54 địa phương nằm trong diện sáp nhập đơn vị hành chính cấp huyện, xã, có 51 địa phương thực hiện, còn 3 địa phương do có những yếu tố không thể thực hiện được là Bình Phước, Điện Biên, Lai Châu. Theo Bộ trưởng, quá trình sắp xếp sẽ giảm được 9 đơn vị hành chính cấp huyện, 562 đơn vị hành chính cấp xã.

Cần tính tới giảm tỉnh, giảm bộ

Trao đổi với Tiền Phong , đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) ủng hộ quan điểm “rất cần thiết” phải thực hiện yêu cầu tinh gọn bộ máy, không chỉ với cấp xã, cấp huyện, mà còn phải thực hiện với cả cấp tỉnh và các bộ, ngành trung ương.

“Đất nước ta chỉ có 100 triệu dân, nhưng có đến 63 tỉnh, thành, như thế là quá lớn”, ông Hòa nói. Hay với cấp bộ, tình trạng chồng chéo chức năng, nhiệm vụ, “Bộ trong Bộ” còn tồn tại.

"Tổng Bí thư đã nói, chi thường xuyên của chúng ta quá lớn với khoảng 70%, trong khi các nước chỉ khoảng 40%. Như vậy còn tiền đâu để chi cho đầu tư phát triển? Theo tôi, chắc không có quốc gia nào mà người hưởng lương từ ngân sách lại nhiều như chúng ta. Đó là điều rất nhức nhối. Bài viết tinh gọn tổ chức bộ máy của Tổng Bí thư Tô Lâm đã nêu rõ thực trạng cùng các yêu cầu cụ thể trong việc thực hiện cuộc cách mạng này”, ông Phạm Văn Hòa cho hay.

Cùng mối quan tâm về vấn đề này, đại biểu Quốc hội Nguyễn Phương Thủy (đoàn Hà Nội) nhắc lại thông điệp của Tổng Bí thư Tô Lâm trong các bài viết, bài phát biểu gần đây. Trong đó, Tổng Bí thư khẳng định, tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị vẫn còn cồng kềnh, nhiều tầng nấc, nhiều đầu mối, gây lãng phí, kìm hãm sự phát triển, đặt ra yêu cầu phải tiếp tục đổi mới, sắp xếp, tinh gọn lại cho hiệu lực, hiệu quả.

Để thực hiện được điều này, đại biểu đang là Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cho rằng, việc tổ chức một cách hợp lý các đơn vị hành chính với quy mô về diện tích, dân số phù hợp “không chỉ ở cấp xã, cấp huyện mà còn đối với cấp tỉnh”. Đây là một trong những điều kiện căn bản và cần có sự nghiên cứu, chuẩn bị với tầm nhìn chiến lược, xuất phát từ đặc điểm, nhu cầu phát triển của địa phương chứ không phải chỉ để thực hiện các “yêu cầu, mệnh lệnh”.

Đại biểu Nguyễn Phương Thủy viện dẫn, ngay từ Nghị quyết số 17, Hội nghị Trung ương 5 khóa X (năm 2007) về đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của bộ máy Nhà nước đã đặt ra yêu cầu khẩn trương xây dựng và đưa vào thực hiện quy hoạch tổng thể đơn vị hành chính các cấp. Trên cơ sở đó, ổn định cơ bản các đơn vị hành chính ở cả 3 cấp tỉnh, huyện và xã. “Yêu cầu này tiếp tục được nhắc lại trong Nghị quyết số 37 và Nghị quyết số 06 của Bộ Chính trị vào năm 2018 và năm 2022”, bà Thủy cho hay.

Do vậy, để thể chế hóa các nội dung chỉ đạo của Trung ương, Bộ Chính trị, bà Thủy đề nghị Quốc hội, Chính phủ xem xét bổ sung nội dung xây dựng và phê duyệt quy hoạch tổng thể đơn vị hành chính của quốc gia và quy hoạch đơn vị hành chính của từng tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương vào hệ thống quy hoạch chung của quốc gia.

Theo bà Thuỷ, điều này sẽ làm cơ sở định hướng cho việc sắp xếp, bố trí không gian phát triển, tổ chức bộ máy quản lý hành chính các cấp và trực tiếp làm cơ sở cho việc tiếp tục sắp xếp, tổ chức lại hệ thống các đơn vị hành chính theo chủ trương của Đảng trong giai đoạn tiếp theo, đúng với tinh thần “quy hoạch phải đi trước một bước”.