Lặp lại kịch bản cuộc gặp cấp cao tháng 3/2021
Giới phân tích cho rằng, những gì diễn ra trong các cuộc hội đàm hôm 26/7 có phần giống với cuộc hội đàm giữa các quan chức cấp cao của Trung Quốc và Mỹ hồi tháng 3/2021 khi Chủ nhiệm Văn phòng Ủy ban Công tác đối ngoại trung ương đảng Cộng sản Trung Quốc Dương Khiết Trì dành 16 phút cáo buộc Mỹ sử dụng sức mạnh quân sự và ưu thế tài chính của mình để gây áp lực với các nước, nhằm đáp lại giọng điệu cứng rắn từ các quan chức Mỹ.
Màn mở đầu đầy tranh cãi này đã khiến một số quan chức của Trung Quốc ngạc nhiên vì họ từng cho rằng quan hệ Mỹ - Trung đã chạm đáy trong năm cuối cùng của nhiệm kỳ cựu Tổng thống Trump và do vậy, sẽ được cải thiện dưới thời chính quyền Biden.
Phát biểu với báo chí sau cuộc gặp, Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Tạ Phong cho biết, ông đã chuyển cho bà Sherman một loạt yêu cầu, bao gồm dỡ bỏ hạn chế thị thực (visa) của Mỹ đối với các đảng viên Đảng Cộng sản Trung Quốc cùng gia đình họ, dỡ bỏ trừng phạt nhằm vào quan chức, viên chức chính phủ và các cơ quan, bộ ngành Trung Quốc; ngừng ngay việc trừng phạt, hạn chế truyền thông Trung Quốc tại Mỹ. Tất cả những yêu cầu này từng được đưa ra trong nhiệm kỳ của cựu Tổng thống Trump, nhưng đến nay, khi Tổng thống Biden lên nắm quyền vẫn chưa có bất cứ yêu cầu nào được đáp ứng.
Còn Ngoại trưởng Vương Nghị tuyên bố, Mỹ nên tôn trọng lập quan điểm của Trung Quốc và cách xử lý của nước này trong vấn đề Tân Cương, Tây Tạng và Hong Kong.
“Mối quan hệ Mỹ-Trung đang đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức nghiêm trọng. Mỹ phải nghiêm túc xem xét liệu họ muốn tiếp nối xu hương xung đột và đối đầu hay cải thiện quan hệ và đạt được tiến triển”, ông Vương Nghị nói.
Nhiều nhà quan sát cho rằng, dù Tổng thống Biden đã tránh cách tiếp cận gây sức ép dồn dập mà chính quyền Donald Trump theo đuổi vào những năm cuối nhiệm kỳ, nhưng quan hệ Mỹ-Trung vẫn căng thẳng. Kể từ khi lên nắm quyền, ông Biden đã nỗ lực tìm cách tập hợp các đồng minh và đối tác để hình thành một mặt trận thống nhất nhằm đối phó với những gì mà họ cho là các chính sách kinh tế và đối ngoại ngày càng mang tính cưỡng ép của Trung Quốc.
Trước chuyến thăm Trung Quốc, Thứ trưởng Shermen đã tới thăm Nhật Bản, Hàn Quốc và Mông Cổ trong một nỗ lực nhằm khôi phục lại quan hệ với đồng minh và đối tác trong khu vực.
Bất chấp những phát ngôn cứng rắn trong các cuộc hội đàm, chuyến thăm của Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Sherman vẫn được kỳ vọng sẽ đặt nền móng cho các nhà ngoại giao hàng đầu của hai nước gặp nhau và mở đường cho cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Biden và Chủ tập Tận Cận Bình bên lề Hội nghị Thượng đỉnh G20 dự kiến diễn ra vào tháng 10/2021, chuyên gia Bonny Lin thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) tại Washington nhận định./.