Kinh doanh

Cập nhật: 16:32 GMT - thứ tư, 6 tháng 7, 2011

Nikkei: Cả nghìn doanh nghiệp Nhật muốn chuyển sản xuất khỏi Trung Quốc do Covid-19

12:00 | 10/09/2020

Đồng yên thấp, cùng lúc đó chiến tranh thương mại Mỹ - Trung Quốc đang trở nên căng thẳng, an ninh kinh tế Nhật trở thành yếu tố được quan tâm hơn bao giờ hết.

Nhu cầu của doanh nghiệp Nhật đối với các chương trình trợ cấp giúp họ chuyển hoạt động sản xuất ra khỏi Trung Quốc đang rất cao, theo nguồn tin từ chính phủ Nhật. Tình hình đại dịch Covid-19 vừa qua đã cho thấy rủi ro của việc chuỗi cung ứng tập trung quá nhiều vào một khu vực, đặc biệt Trung Quốc.
Theo báo Nikkei, chương trình phát triển ngành sản xuất nội địa có 220 tỷ yên tức 2,7 tỷ USD ngân sách tài khóa bổ sung trong năm 2020. Trong đợt xét duyệt đầu tiên kết thúc vào tháng 6/2020, chính phủ Nhật chấp thuận cho 57 dự án tương đương số tiền hỗ trợ 57,4 tỷ yên, tức tương đương khoảng nửa trong tổng số hơn 90% hồ sơ xin xét duyệt.
Đợt nhận hồ sơ xét duyệt dự án thứ hai kết thúc vào tháng 7/2020. Đợt xét duyệt này nhận được đến 1.670 hồ sơ xin xét duyệt, số tiền đề nghị hỗ trợ ước tính 1,76 nghìn tỷ yên, con số cao gấp 11 lần ngân sách dự kiến. Vào tháng 10/2020, danh sách doanh nghiệp nhận được hỗ trợ sẽ được phê duyệt lần cuối sau khi bản kế hoạch của họ được xem xét bởi các chuyên gia độc lập.
Dù rằng chính phủ Nhật hiện tại không có kế hoạch bổ sung thêm ngân sách cho chương trình, một trong số những ứng viên có tiềm năng thay thế ông Shinzo Abe trong cương vị Thủ tướng Nhật đã đề cập đến biện pháp đa dạng hóa chuỗi cung ứng. Cho đến nay, khoảng 30 công ty đã được chấp thuận nhận hỗ trợ 23,5 tỷ yên để chuyển sản xuất sang khu vực Đông Nam Á.
Chương trình hỗ trợ áp dụng với hoạt động sản xuất các loại hàng hóa quan trọng với sức khỏe công cộng hoặc hiện đang được sản xuất tại quá ít nước. Nhiều dự án được hỗ trợ chuyển sản xuất trước đây thuộc về ngành sản xuất khẩu trang hoặc trang thiết bị y tế. Chương trình hỗ trợ tài chính giúp chi trả một số khoản trong quá trình chuyển sản xuất, số tiền được giới hạn ở ngưỡng 15 tỷ yên mỗi dự án.
Công ty Ace Japan thuộc nhóm doanh nghiệp nhận được trợ cấp đợt đầu. Ngay mùa hè năm tới, công ty sẽ khởi công xây dựng nhà máy tại tỉnh Yamagata – Nhật nhằm sản xuất nguyên liệu mà trước đây công ty chủ yếu nhập khẩu từ Trung Quốc. Nhiều yếu tố trong đó có quy định khắt khe về môi trường đã khiến công ty gặp khó khăn trong nhập hàng từ Trung Quốc, vấn đề này thậm chí đã tồi tệ hơn trong thời kỳ đại dịch Covid-19.
Iris Ohyama, một trong những công ty đầu tiên được nhận trợ cấp, đã dùng tiền nhận được để bắt đầu sản xuất khẩu trang ngay tại Nhật, như vậy công ty đã đa dạng hóa được địa điểm sản xuất, trước đây công ty có 2 nhà máy tại Quý Châu và Đại Liên – Trung Quốc.
Công ty Showa Glove có kế hoạch sản xuất găng tay cao su tại Nhật từ đầu mùa xuân năm 2023, thay thế khoảng 10% sản phẩm nhập khẩu. Công ty đồng thời cũng bán găng tay sản xuất ở nước ngoài, chủ yếu ở Malaysia, tuy nhiên đại dịch đã ảnh hưởng không nhỏ làm gián đoạn chuỗi cung ứng của công ty.
Chính phủ Nhật đã sử dụng chương trình trợ cấp nhằm thu hút hoạt động sản xuất trở lại nội địa Nhật nhằm ứng phó với nhiều cuộc khủng hoảng khác. Trước đây, vào thời kỳ tháng 3/2011 khi Nhật đang căng thẳng đương đầu với thảm họa động đất, sóng thần, chính phủ Nhật đã cố gắng thu hút doanh nghiệp Nhật đưa sản xuất trở về chính quốc.
Chương trình của chính phủ Nhật khi đó đã nhận được 750 bộ hồ sơ xin hỗ trợ của doanh nghiệp; 250 hồ sơ được chấp thuận và 200 tỷ yên đã được giải ngân. Tuy nhiên việc doanh nghiệp đưa sản xuất trở lại Nhật không diễn ra được lâu bởi khi đó tỷ giá đồng yên quá cao khiến cho chi phí sản xuất tại Nhật tăng vọt.
Lần này, mọi chuyện đã khác, đồng yên thấp, cùng lúc đó chiến tranh thương mại Mỹ - Trung Quốc đang trở nên căng thẳng, an ninh kinh tế Nhật trở thành yếu tố được quan tâm hơn bao giờ hết.
Giáo su ngành kinh tế tại đại học Waseda ở Tokyo, ông Yasuyuki Todo, chỉ ra: “Chính sách bảo hộ đã rất phổ biến kể cả từ trước đại dịch Covid-19, tuy nhiên cú sốc từ đại dịch chỉ khiến cho xu thế trở nên mạnh mẽ hơn”. Thậm chí đại diện một doanh nghiệp Nhật có nộp hồ sơ xin hỗ trợ từ chương trình của chính phủ còn thừa nhận: “Chúng tôi đã quyết định tăng cường sản xuất nội địa mà không cần đến chính sách hỗ trợ”.
Chương trình hỗ trợ cùng đang tính đến việc kết nối tốt hơn các doanh nghiệp trong mạng lưới sản xuất để đảm bảo tốt hơn an ninh trong trường hợp khẩn cấp chứ không chỉ đơn giản dừng ở việc đóng cửa hoạt động ở nước ngoài và chuyển sản xuất về nước.
Sức hấp dẫn của Trung Quốc trong vai trò địa điểm sản xuất đang giảm dần bởi chi phí lao động ở đây tăng nhanh chóng. Theo khảo sát năm 2019 của Hiệp hội Xúc tiến Thương mại Nhật (JETRO), nếu chi phí sản xuất tại Nhật được tính là 100 điểm, chi phí sản xuất tại Trung Quốc ước tính 80 điểm còn Việt Nam cũng đang ở mức 74 điểm.

TRUNG MẾN

Theo Bizlive

undefined